Nowy rok przyniósł kolejne dwie wygrane sprawy Klienta kancelarii w sprawie zobowiązań w podatku od towarów i usług za 2009 i 2010 rok o łącznej wysokości wynoszącej 71 mln zł.
Sprawy były rozpoznawane przez organy podatkowe ponownie – wcześniejsze niekorzystne dla podatnika decyzje zostały uchylone przez Naczelny Sąd Administracyjny wobec uznania, że w sprawach zgromadzono niepełny materiał dowodowy.
Po ponownym rozpatrzeniu spraw organ pierwszej instancji wydał decyzje wymiarowe tożsame do pierwotnych. Organ odwoławczy natomiast uchylił obie decyzje i umorzył postępowania w sprawie uznając, że żadna z podjętych przez organy prób zawieszenia (też przerwania) biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie okazała się skuteczna.
Z przepisów wynika zasadniczy pięcioletni termin przedawnienia zobowiązań podatkowych, który może być jednak zawieszony m.in. na czas trwania postępowania karno-skarbowego czy postępowania zabezpieczającego. Instrumenty zastosowane wobec Klienta kancelarii celem zawieszenia biegu terminu przedawnienia nie były jednak skuteczne.
Jedną z podstaw zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest wszczęcie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, o którym podatnik został zawiadomiony (art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej). W omawianych sprawach takie postępowanie zostało wszczęte, jednak zawiadomiono o tym bezpośrednio podatnika, z pominięciem jego pełnomocnika, prawidłowo ustanowionego w postępowaniu podatkowym. Zdaniem organu odwoławczego takie uchybienie oznacza, że nie doszło do skutecznego zawieszenia biegu terminu przedawnienia, wynika to m.in. z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 marca 2019 r., sygn. I FPS 3/18.
Organ odwoławczy zakwestionował również stanowisko organu pierwszej instancji jakoby doręczenie zarządzenia zabezpieczenia z pominięciem pełnomocnika zawieszało bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego (art. 70 § 6 pkt 4 Ordynacji podatkowej). Powołując się na aktualną linię orzeczniczą (np. wyrok NSA z dnia 1 września 2020 r., sygn. II FSK 1461, z dnia 4 marca 2020 r., sygn. I FK 1640/17 czy z dnia 27 czerwca 2018 r., sygn. II FSK 1487/18), organ drugiej instancji wskazał, że aby wywołać skutek zawieszenia biegu terminu przedawnienia, zarządzenia zabezpieczenia należy doręczyć pełnomocnikowi strony (o ile ten został ustanowiony). Mimo że zarządzenia zabezpieczenia doręcza się w toku postępowania zabezpieczającego, to na to postępowanie (ze względu na jego incydentalny charakter) „rozciąga się” pełnomocnictwo udzielone w postępowaniu podatkowym. Jeśli więc strona ustanawia pełnomocnika w postępowaniu podatkowym, a organ następnie inicjuje postępowanie zabezpieczające, to zarządzenia zabezpieczeń muszą być obligatoryjnie doręczone temu pełnomocnikowi.
Wskutek przedawnienia zobowiązań podatkowych postępowania stały się bezprzedmiotowe. To zaś obligowało organ odwoławczy do umorzenia postępowań podatkowych.