NSA: Spóźnione zawiadomienie o wszczęciu postępowania karnoskarbowego nie zawiesi biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Zasadniczo zobowiązania podatkowe przedawniają się po upływie 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku). W trakcie tego okresu mogą jednak wystąpić okoliczności, które wydłużą okres przedawnienia, a więc okres w którym organy mogą wydać decyzję podatkową i dochodzić wynikających z niej należności. Jedną z nich jest zawieszenie biegu terminu przedawnienia z uwagi na wszczęcie postępowania karnego lub karno-skarbowego związanego z niewykonaniem zobowiązania podatkowego. Dla skuteczności zawieszenia, koniecznie jest zawiadomienie podatnika o takowym zawieszeniu.

Zdarza się jednak, że organy popełniają błąd i zawiadamiają podatników o zawieszeniu zbyt późno, co sprawia, że takie działanie jest nieskuteczne dla przedawnienia.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 8 grudnia 2023 roku, sygn. I FSK 1718/23 sprecyzował ramy czasowe na poinformowanie podatnika o zastosowaniu tego rodzaju zawieszenia. NSA wskazał, że aby zawieszenie przedawnienia było skuteczne, podatnik lub jego pełnomocnik muszą otrzymać zawiadomienie o zawieszeniu przedawnienia najpóźniej przed upływem podstawowego 5-letniego okresu przedawnienia, liczonego od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku (np. w zakresie podatku VAT za lipiec 2020 r., zawiadomienie musi zostać doręczone najpóźniej do 31 grudnia 2025 r.).

Wyrok NSA ma duże znaczenie praktyczne, ponieważ ogranicza organom skarbowym możliwość instrumentalnego wydłużenia terminu przedawnienia podatku. Organy muszą ściśle przestrzegać terminów związanych z przedawnieniem zobowiązań podatkowych.

Dla podatników wyrok ten stanowi cenną wskazówkę dotyczącą ochrony ich praw w postępowaniach podatkowych. Jeśli organy skarbowe nie dotrzymają wymaganych terminów, podatnik może skutecznie bronić się przed nieuzasadnionymi roszczeniami i egzekucją należności.